Sunday, 6 September 2015

Performans erken uyarı sistemi

Kütle ve enerji korunur, yoktan var olmaz ve vardan yok olmaz.
Futbol oyunu için de benzer durum geçerlidir. Herhangi bir oyuncunun, oyuncular grubunun veya takımın "saha içi" hareketlerinin süprizliği ancak bilgisizliğimizle ilişkili olabilir. Bilgimizi arttıracak olansa bulgulardır, bulguları ortaya dökense analizdir. O halde veri kadar değerli "hammadde" var mıdır ?
Dolgu malzemesi üreterek iş yapıyor görünmek bize göre değildir. O yüzden saf veriden bulguya giden yolda ilerleyelim ve ekleyelim: bir oyuncunun sahada kalması kadar piyasada değerini etkileyecek parametre var mıdır ? Yoktur ve sahada olmalıdırki üzerinden tahminsel - reçetesel analizler üretebilelim.
Yoktan var olmayan ve vardan yok olmayan enerjinin yarattığı hareketlerin bulgu vermesi üzerine örnek verelim.
"Trabzonspor'da sezon başında sportif direktörlüğe Süleyman Hurma, teknik direktörlüğe ise Şota Arveladze'yi getiren Trabzonspor'da 14 futbolcu takımdan ayrılırken transfer edilen 9 oyuncunun garanti paralarla birlikte bordo mavili kulübe maliyeti 50 milyon euroya ulaştı."
Bu ifadenin karşılığında sorarız: harcamalara karşılık Ar - Ge yatırımınız artmış mıdır ?
Bu soruya cevap bizim için HAYIRdır. Maçtan sonra değil ama maçtan önce konuşmayı hatta maç içinde gelişmeleri tahmin etmek gibi görevi koruduğumuz için buradan devam edelim. Somut verilerle durumu görelim.
Son oynanan Trabzonspor - Akhisar maçı neredeyse mağlubiyetle bitecekti. Bu yatırımlara karşılık sahasında mağlubiyet görmemesi gereken takımda erken uyarı sistemi var mıdır bilmiyoruz ama maç içi hareketlerde bu uyarılar gelmişti. Tedbir alınmadığını da görmekteyiz.
Sahada 90 dakika kalan takımı sağ kanadında kısa bir koridor içine yerleşip savunma yapan Mustafa Yumlu'ya karşılık rakipten oyuncu alalım.
Sahada 90 dakika kalan takımının hücum bölgesi ağırlıklı olmak üzere sahanın %70inde izi olan hücum oyuncusu Rodallega rakip olsun.
İki oyuncuyu kıyaslayalım ve Yumlu oyundan düşerken, Rodallega nasıl oldu da canlanıverdi ve gol attı ? Bu mucizeye tanıklık edelim.
Bu tür mucizeler çoğaltılabilir  ama daha önemlisi tahmin edilebilir mi ?
Doğru modelleme ile veya basit ifadeyle analiz bakışınızı değiştirirseniz evet. Aksi durumda milyonluk yatırımların yönetimi eski bakışla sağlanamaz, mazeretlerle günü kurtarmaya çalışırsınız.
Oyuncunun gol atması önemli değildir, gol de kaçırabilir ama bu tehlikeli durumların yaratılmış olması sürpriz değildir. Tahmin edilebilir olmaktadır. Bunu maç içi hareketlere bağlayarak yapabilirsiniz. Oyuncunun "sahada olması" bu açıdan önemlidir.
Maç içi hareketleri olduğu gibi kullanırsanız ve klasik analiz metodlarını uygularsanız alacağınız sonuçlar size "temel düzey" tahmin üretmekten öteye geçirmeyecektir. Daha fazlası için biraz kitap karıştırmak gereklidir.
Biz de analizlerimizi yaparken kendi modelimizi kurduk. Her oyuncunun hareketlerini puanladık ve sonuç duruma bir not verdik.
Bu not maç içinde değişkenlik göstermektedir, anlaşılması kolay olsun diye 100 üzerinden hesapladık.
İki oyuncu için duruma bakalım:
Mustafa Yumlu maç sonucunda 63.5  değerini alırken takımı 66.40 değerinde idi. Buna karşılık Akhisar ise 66.0 değerinde iken Rodallega 73.60 değerinde idi.
Maçın ilk çeyreğinde her iki oyuncu da birbirine yakın notdeğerleri alırken, kalan zamanda ne oldu da  fark Rodallega lehine açıldı ? Bir başka deyişle Mustafa Yumlu performansını arttıramadı ?
Hatta 25. ve 55. dakikalar arasında Yumlu, rakibinden %20 kadar daha yüksek not almıştı.
Bunu sağlayan temel olarak maç içi dalgalanmalardır: Yumlu rakibinden daha iyi performans sağlarken dalgalı hareketleri hafif de olsa artmakta idi. Bu dalgaların birikimi ileride sorun yaratabilirdi. Oyuncuyu stikrarsız kalmaya itebilirdi.
Maç öncesine gidelim ve tahmin çıkaralım
Sarı kart gördüğü Bursaspor maçında herşeye rağmen yüksek not almıştı ama görüyoruzki istikrarsızlık belirtileri "yüksek performans" ortamında dahi kendini göstermekte idi.
Buna karşılık Rodallega ne yapmış ? Sadece 45 dakika oynadığı ve 1 gol attığı Mersin maçında 77.10 not almıştı. Bir başka bakışla performansın artabileceğine yönelik erken uyarısını vermişti.
İki oyuncu: biri yükselen döneminde iken, diğeri düşüş dönemine girmekte idi. İkisini rekabete sokunca sonucu tahmin etmek zor olmamaktadır.
Geçmiş performanslara farklı bakarak siz de oyuncu gelişimlerini tahmin edebilirsiniz.
Burada verilen örnekler tahminsel analiz üzerine idi.
Reçetesel analizde ise belli bir hedefe yönelik olarak yapılması gerekenler ortaya dökülür.